Λιπαντικά και αυτοκίνητο

Το λάδι είναι το πιο ζωτικό υγρό για το αυτοκίνητο μας, καθώς ο ρόλος του είναι πολυδιάστατος:

·       Λιπαίνει τα κινούμενα μέρη

·       Ψύχει εξαρτήματα που δέχονται θερμικά φορτία

·       Καθαρίζει τον κινητήρα από ρινίσματα και κατάλοιπα ατελούς καύσης

·       Προστατεύει από την οξείδωση

·       Ενεργοποιεί κάποια εξαρτήματα (πχ. μεταβλητός χρονισμός) που δουλεύουν με υδραυλική πίεση

Τα λιπαντικά αυτοκινήτων χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: μονότυπα και πολύτυπα.
Μονότυπα, ονομάζονται τα λιπαντικά απλής ρευστότητας και απευθύνονται σε αυτοκίνητα παλιάς τεχνολογίας.
Πολύτυπα, ονομάζονται τα λιπαντικά πολλαπλής ρευστότητας και απευθύνονται σε αυτοκίνητα νεότερης τεχνολογίας.

Τα πολύτυπα λιπαντικά διακρίνονται σε ορυκτής βάσης, σε ημισυνθετικά και συνθετικά.
Τα ορυκτής βάσης ή ορυκτέλαια (mineral), κατασκευάζονται από το ακατέργαστο πετρέλαιο που έχει υποβληθεί σε ποικιλία σύνθετων διαδικασιών χωρισμού (διύλιση).

Τα ημισυνθετικά (Semi-Synthetic) είναι μίξη δύο τύπων βάσης λιπαντικού (συνήθως 70-80% ορυκτέλαιου και 20-30% συνθετικού λιπαντικού). Είναι καλύτερης ποιότητας από τα ορυκτέλαια.
Τα συνθετικά (synthetic) είναι  ...

προϊόντα που έχουν δημιουργηθεί μέσω χημικής επεξεργασίας διαφόρων συστατικών.
Είναι ότι καλύτερο διαθέτει σήμερα η τεχνολογία των λιπαντικών. Τα συνθετικά λιπαντικά, έχουν εξαιρετικές φυσικές ιδιότητες και εξαιρετική θερμική σταθερότητα. Εξαιτίας της επεξεργασίας τους, είναι ακριβότερα και αναμφίβολα προσφέρουν μέγιστη προστασία στον κινητήρα.

Τα λάδια εκτός των τύπων τους σε ορυκτέλαια-ημισυνθετικά-συνθετικά, τα χωρίζουμε και σε διάφορες ομάδες (group):

• Group I/II (ορυκτέλαια)

• Group III (ημισυνθετικά)

• Group IV/V (100% συνθετικά)

• Και Group VI (100% συνθετικά)

Στην Ευρώπη ο χαρακτηρισμός συνθετικό λιπαντικό (synthetic) απαιτεί τη χρήση 100% συνθετικής βάσης (100% synthetic), σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου βάση νομοθεσίας και ένα λιπαντικό GroupIII μπορεί να χαρακτηρισθεί 100% synthetic.

Σημείωση: Εάν θέλετε πλήρως συνθετικό λάδι, εξασφαλίστε την αναγραφή "πλήρως συνθετικό-Full synthetic" ή το "100% συνθετικό-100% synthetic".

Το "συνθετικής βάσης-synthetic base" είναι συνήθως τα ημισυνθετικά λάδια

Όλες οι εταιρίες, πάνω στη βάση του λιπαντικού, βάζουν διάφορα πρόσθετα (15-25%) για να ενισχύσουν τις ιδιότητες της λιπαντικής βάσης ή να δώσουν στην λιπαντική βάση, ιδιότητες που φυσικώς δεν τις έχει (βελτιωτές ιξώδους,  πρόσθετα υψηλής πίεσης, αντιοξειδωτικά, απορρυπαντικά και διασκορπιστικά, πρόσθετα για την περαιτέρω μείωση του σημείου ροής,  αντιδιαβρωτικά,  αντιαφριστικά, αντιτριβικά, κλπ.)

Από τις σημαντικότερες ιδιότητες των λιπαντικών είναι το ιξώδες (Viscosity).

Γενικά, το ιξώδες είναι η συμπεριφορά του λαδιού το χειμώνα και το καλοκαίρι

Η SAE είναι η προδιαγραφή μέτρησης του ιξώδους.

Ενδείξεις όπως: SAE 0W-30, SAE 5W-40, SAE 10W-40, SAE 10W-60 κ.α., είναι δείγματα αναγραφής ιξώδους.. Η ένδειξη για παράδειγμα 10W, μας δείχνει τη συμπεριφορά του λιπαντικού ως προς το ιξώδες του το χειμώνα (W=Winter=Χειμώνας) και η ένδειξη 40, τη συμπεριφορά του λιπαντικού ως προς το ιξώδες του το καλοκαίρι.

Τα λάδια πρέπει να έχουν το προτεινόμενο ιξώδες (ρευστότητα, πχ. 10-50) του κατασκευαστή ή ευρύτερο, δηλαδή με μικρότερο μικρό αριθμό (πχ. ένα 10-40 λάδι μπορεί να αντικατασταθεί με ένα 5-40) ή μεγαλύτερο μεγάλο αριθμό (το 10-50 αντικαθιστά το 10-40) ή και τα δύο: Ένα 5-30 λάδι μπορεί να αντικατασταθεί από ένα 0-40 κ.ο.κ. Όσο πιο χαμηλός είναι ο μικρός αριθμός (ρευστότητα στους 0 βαθμούς Κελσίου) τόσο καλύτερα ρέει το παγωμένο λάδι. Όσο πιο υψηλός είναι ο μεγάλος αριθμός (ρευστότητα στους 100 βαθμούς Κελσίου) τόσο λιγότερο «λεπταίνει» το λάδι όταν υπερθερμαίνεται.

Άλλες σημαντικές ιδιότητες των λιπαντικών είναι: Ο δείκτης αντοχής λιπαντικού (HTHS), το σημείο ανάφλεξης (Flash Point, FP), το σημείο ροής & σημείο θόλωσης (Pour Point, PP), η αντοχή στην οξείδωση.

Κάθε λιπαντικό, στη συσκευασία του αναγράφει ένα σύνολο πληροφοριών που είναι αρκετά χρήσιμα για την αναγνώρισή του.

Τα αρχικά ACEA είναι ο Σύνδεσμος Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, όπου έχει θεσπίσει προδιαγραφές για τα λάδια και τα αρχικά API είναι το Αμερικάνικο Πετρελαϊκό Ινστιτούτο που και αυτό με τη σειρά του έχει θεσπίσει προδιαγραφές λιπαντικών. Οι προδιαγραφές ACEA & API είναι απόλυτα αποδεκτές από τις αυτοκινητοβιομηχανίες και τις εταιρίες κατασκευής λιπαντικών.

Οι κανόνες της ACEA χωρίζονται σε κατηγορίες: A-B-C-E

• A = βενζινοκινητήρες

• Β = ντιζελοκινητήρες

• C = βενζινοκινητήρες / πετρελαιοκινητήρες με κατακράτηση σωματιδίων

• E = ντιζελοκινητήρες εμπορικών οχημάτων και φορτηγών

Οι κανόνες του API χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: S & C

• S = βενζινοκινητήρες – 2011 SN

• C = ντιζελοκινητήρες – 2011 CJ4

Η κάθε κατηγορία περιλαμβάνει αρκετά επίπεδα απόδοσης, όπου περιγράφονται με γράμματα είτε για τους βενζινοκινητήρες (D, E, F, G, H, J) είτε για τους ντιζελοκινητήρες (C, DI, DII, E, F, G, H)

Για παράδειγμα η SJ σημαίνει ότι αφορά βενζινοκινητήρα (S) με επίπεδα απόδοσης που καθορίζει το J επίπεδο απόδοσης κατά API (δείτε την παρακάτω εικόνα).

Η επιλογή λιπαντικού του κινητήρα δεν πρέπει να αφήνεται μόνο στο μηχανικό του αυτοκινήτου. Επίσης, όπως προκύπτει και από τα παραπάνω, δεν είναι εύκολο να προτείνεις μία συγκεκριμένη εταιρία και τύπο λιπαντικού για όλους τους κινητήρες.

Οι αλλαγές λαδιών πρέπει να γίνονται στα διαστήματα (χρονικά και χιλιομετρικά) που ορίζει ο κατασκευαστής στο εγχειρίδιο χρήσης. Ούτε νωρίτερα (μεγάλη σπατάλη), ούτε αργότερα (γεωμετρική αύξηση της φθοράς στον κινητήρα).

Μαζί με τα λάδια πρέπει να αλλάζεται και το φίλτρο λαδιού.

Μην ξεχνάτε να ελέγχεται τη στάθμη του λιπαντικού, τουλάχιστον κάθε 1000Km, γιατί η ζωή του κινητήρα χωρίς αυτό, μετριέται σε δευτερόλεπτα.

Υ.Γ: Η παρούσα ανάρτηση είναι απάντηση σε ερωτήματα αναγνωστών μέσω της φόρμας επικοινωνίας του BLOG.

ΠΗΓΕΣ:

http://www.acea.be/industry-topics/tag/category/lubricants

http://www.atiel.org/code-of-practice/about-the-eelqms

http://www.api.org/certification-programs/engine-oil-diesel-exhaust-fluid

http://topics.sae.org/engine-lubricants/standards/

http://auto.howstuffworks.com/engine-lubrication-system.htm

http://www.e-autoparts.gr/gr/ladia-aytokinitou-lipantika/antallaktika-engine-oil-page-2.html