Δεκάδες χιλιάδες ανεμογεννήτριες στη σειρά για αποσυναρμολόγηση. Ποιος είπαμε θα πληρώσει το κόστος;

Η αιολική ενέργεια δεν αποτελεί κάποια νέα ανακάλυψη, καθώς πήρε το όνομά της απ' τον Αίολο, τον "ταμία" των ανέμων στην Ελληνική μυθολογία. Επί αιώνες η ναυτιλία βασιζόταν στα ιστιοφόρα, μέχρις ότου η κατασκευή των ατμόπλοιων περιόρισε τα ιστία στα σκάφη αναψυχής, εκεί που η μη ύπαρξη ανέμων δεν δημιουργεί άμεσο πρόβλημα. Επί αιώνες επίσης χρησιμοποιήθηκαν οι ανεμόμυλοι για την άλεση των σιτηρών, καθώς το εποχιακό της δραστηριότητας δεν είχε άμεσο πρόβλημα απ' την τυχόν έλλειψη ανέμων. Οι νερόμυλοι ωστόσο δεν είχαν τέτοια προβλήματα.

Η εκμετάλλευση του ανέμου για παραγωγή ηλεκτρισμού με ανεμογεννήτριες επίσης δεν είναι κάτι νέο, η ΔΕΗ ήδη το 1982 είχε κατασκευάσει στην Κύθνο το πρώτο αιολικό πάρκο στην Ευρώπη κι ακολούθησαν άλλες χώρες. Μια απ' αυτές ήταν η Γερμανία, η οποία ανέπτυξε στη συνέχεια βιομηχανία κατασκευής και από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 γέμισε τις πεδιάδες του Γερμανικού Βορρά με ανεμογεννήτριες, περίπου 25 χιλ. ανεμογεννήτριες υπάρχουν ήδη εγκατεστημένες στη Γερμανία. Οι πρώτες ανεμογεννήτριες ήταν μικρής ισχύος, καθώς η τεχνολογία ακόμα εξελισσόταν και τώρα, 20 χρόνια μετά, έρχεται η ώρα που συμπληρώνουν σταδιακά το όριο ζωής και πρέπει να αποσυναρμολογηθούν, εκτός κι αν ο ιδιοκτήτης μπορεί ν' αποδείξει τη στατική επάρκεια της κατασκευής. Ήδη περίπου 7 χιλ. γεννήτριες είναι ηλικίας άνω των 15 ετών κι εδώ είναι που αρχίζουν τα προβλήματα, καθώς ...

κανείς δεν θέλει να πληρώσει το κόστος της καθαίρεσης, αν φυσικά μπορεί να το αποφύγει.

Η διαδικασία της αποσυναρμολόγησης κανονικά είναι αντίστοιχη της διαδικασίας συναρμολόγησης, απαιτούνται μεγάλοι γερανοί και μεγάλου μήκους φορτηγά, για την αποκομιδή του αποξηλούμενου εξοπλισμού, οπότε το κόστος αρχίζει κι ανεβαίνει: μια εταιρεία που εξειδικεύεται στην αποξήλωση παλαιών ανεμογεννητριών χρεώνει τη σχετική διαδικασία έως 30 χιλ. ευρώ ανά ανεμογεννήτρια. Πολλαπλασιάστε αυτό το κόστος με τις χιλιάδες ανεμογεννήτριες που περιμένουν στη σειρά για αποξήλωση κι ο λογαριασμός αρχίζει κι ανεβαίνει. Οπότε για κάποιους είναι προτιμότερη η καθαίρεση, όπως στην επάνω φωτογραφία από τη Handelsblatt, αν φυσικά εξασφαλίσουν σχετική άδεια.

Στις ΗΠΑ υπάρχουν ήδη τοποθετημένες πάνω από 48 χιλ. ανεμογεννήτριες, που αρχίζουν κι αυτές με τη σειρά τους να συμπληρώνουν το όριο της διάρκειας ζωής και να μπαίνουν στη σειρά για αποσυναρμολόγηση. Και υπάρχουν κι άλλες χώρες όπου προκύπτει πλέον το ίδιο πρόβλημα, η Δανία, η Ισπανία, η Βρετανία, κλπ. Μια μελέτη του Institut für Umwelt und Biotechnik, Hochschule Bremen, το 2009 υπολόγισε πως μέχρι το 2034 θα προκύψει η ανάγκη ανακύκλωσης περίπου 225 χιλ. τόννων υλικών πτερύγων ανεμογεννητριών, (χωρίς να αναφέρει ποσότητες για τα υπόλοιπα υλικά, πύργοι, γεννήτριες, ελαιολιπαντικά, κλπ). Σύντομα τα αιολικά "σκουπίδια" θα αποδειχθούν μείζον περιβαλλοντικό -και οικονομικό- πρόβλημα.

Όσο διαρκεί το καθεστώς των επιδοτήσεων κάποιοι προτιμούν την αντικατάσταση των παλαιών ανεμογεννητριών με νέες. Ωστόσο η τεχνολογία έχει εξελιχθεί την τελευταία 20ετία και οι νέες είναι μεγαλύτερης δυναμικότητας, με μεγαλύτερο άνοιγμα πτερύγων και τοποθετημένες σε ψηλότερους πύργους, οπότε τα περιβαλλοντικά προβλήματα που προκαλούν είναι επίσης μεγαλύτερα. Όταν θα έλθει η σειρά αποξήλωσης των ψηλότερων, μεγαλύτερων και πιο βαριών ανεμογεννητριών, το κόστος αναμένεται πως θα είναι σημαντικά υψηλότερο των πιο πάνω 30 χιλ. ευρώ.

  

Επιπλέον υπάρχει το πρόβλημα των βάσεων των ανεμογεννητριών, που είναι κατασκευασμένες από οπλισμένο σκυρόδεμα και κατάλληλες για τις ανεμογεννήτριες αρχικής τοποθέτησης, αλλά όχι αναγκαστικά κατάλληλες για τις νεότερες και μεγαλύτερες που αντικαθιστούν τις παλιές. Η ανάγκη αποξήλωσης των παλαιών βάσεων και αποκατάστασης του εδάφους στην "πρότερη" κατάσταση ανεβάζει κι άλλο το λογαριασμό. Δείτε τη διπλανή φωτογραφία του 2013 από αιολικό πάρκο στα νότια του Ν. Ρεθύμνου, αποτυπώνει ανάγλυφα το πρόβλημα.

Τα αιολικά μπαίνουν παντού κυρίως για την επιδότηση και τις φοροαπαλλαγές που εισπράττουν κι όχι για το τυχαίο κι αναξιόπιστο ρεύμα το οποίο παράγουν. Επιδοτήσεις και φοροαπαλλαγές που πληρώνουν οι φορολογούμενοι και εισπράττουν εντελώς συγκεκριμένες εταιρείες σε κάθε χώρα, κανονική αναδιανομή πλούτου απ' τους πολλούς προς τους λίγους.

Στη χώρα μας έχουμε ήδη πάνω από 2GW αιολικά, που σημαίνει ανάλογο αριθμό εγκατεστημένων ανεμογεννητριών, οι οποίες εισπράττουν επίσης επιδοτήσεις και φοροαπαλλαγές. Τι προβλέπουν οι άδειες εγκατάστασης και οι Εγκρίσεις Περιβαλλοντικών Όρων για την αποξήλωση και την αποκατάσταση του τοπίου μετά την ολοκλήρωση της διάρκειας ζωής τους; Και πώς διασφαλίζεται η συμμόρφωση των εταιρειών με τις όποιες προβλέψεις έχουν γίνει, αν έχουν γίνει; Υπάρχουν πχ κατατεθειμένες εγγυητικές επιστολές, που να καλύπτουν το κόστος αποξήλωσης κι αποκατάστασης; Ή θα μας έλθει στο τέλος και νέος λογαριασμός, για να καλύψουμε υποχρεώσεις εταιρειών που ενδεχομένως θα προτιμήσουν να "πτωχεύσουν", παρά να πληρώσουν το κόστος αποξήλωσης κι αποκατάστασης; Τι μέτρα θα πάρει η "πρώτη φορά αριστερά" κυβέρνηση σχετικά με το θέμα;

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: ΕΔΩ