Πολλά
sites και blogs καθημερινά αφιερώνουν
εκτενείς αναφορές για θέματα πρακτικής ιατρικής, υγιεινής διατροφής και γενικά θέματα υγείας.
Φαίνεται
ότι όλοι πλέον έχουν συνειδητοποιήσει ότι με την πλήρη διάλυση του ΕΣΥ στα
χρόνια των μνημονίων, το μόνο που μας μένει είναι να αναζητήσουμε μόνοι μας θεραπευτικές
αγωγές.
Ας
θυμηθούμε λοιπόν την πρακτική ιατρική και τα γιατροσόφια στα παλιά χρόνια, όπως
τα περιγράφει ο Μπάμπης Δερμιτζάκης στο βιβλίο του "Το
χωριό μου: Από την αυτοκατανάλωση στην αγορά".
¨Στο χωριό μου,
εκείνα τα χρόνια, οι ιατρικές φροντίδες ήταν υπόθεση της οικογένειας
περισσότερο παρά του γιατρού. Οι δύο γιατροί που είχαμε στο χωριό καλούνταν
μόνο για σοβαρά περιστατικά. Τα συνηθισμένα κρυολογήματα θεραπεύονταν με
«βραστάρια», κυρίως φασκομηλιά, βεντούζες απλές ή «κοφτές» (χαραζόταν με ξυράφι
το δέρμα περιφερειακά της βεντούζας και έβγαινε μαύρο αίμα) επάλειψη ιωδίου
στην πλάτη (έπρεπε μόνο να μην επαλειφθεί η σπονδυλική στήλη) και εντριβές. Για
εντριβή χρησιμοποιούσαν πετρέλαιο, οινόπνευμα ή ρακή, και μάλιστα πρωτόρακη,
που επειδή ήταν δυνατή και την άντεχαν μόνο τα δυνατά στομάχια, στα περισσότερα
σπίτια δεν την έπιναν και τη χρησιμοποιούσαν μόνο για εντριβές.
Για ένα γέρο μπεκρή
του χωριού μου όμως, το ...
να χρησιμοποιείται ρακή για εντριβή ήταν περίπου
ιεροσυλία. Έλεγε κάποτε στο καφενείο με μεγάλη σοβαρότητα: «και να σκεφτεί
κανείς, πως πολλοί την έχουν (τη ρακή) και ποτρίβγουνται (αποτρίβονται,
εντρίβονται, κάνουν εντριβή).
Για τον πυρετό
έπαιρναν και τότε ασπιρίνη, όμως πιο συχνά, ή και παράλληλα, αν ο πυρετός ήταν
ψηλός, χρησιμοποιούσαν κομπρέσες στο μέτωπο και στις αρθρώσεις των παλαμών με
ξυδόνερο. Τις χρησιμοποίησα κάποτε με αποτελεσματικότητα στο γιο μου, όταν τα
κλασικά αντιπυρετικά δεν έλεγαν να του κατεβάσουν τον πυρετό.
Για τις ευκοιλιότητες
χρησιμοποιούσαν τσάι και λεμόνι, ή καφέ και λεμόνι, και ρύζι λαπά. Για τις
δυσκοιλιότητες τα χόρτα, και σε σοβαρές περιπτώσεις το κλύσμα. Στους μώλωπες
έβαζαν κοπανισμένα κρεμμύδια και τα έδεναν με επίδεσμο. Στα καψίματα ή
τσιμπήματα σφίγγας βάζανε λάσπη. Λάσπη με κάτουρο μάλιστα ήταν πολύ
αποτελεσματική.
Πάνω στα καρούμπαλα
βάζανε ένα κλειδί, από εκείνα τα παλιά, τα τεράστια. Το κρύο μέταλλο ανακούφιζε
από τον πόνο. Εμείς τα παιδιά το χρησιμοποιούσαμε συχνά, μια και συνεχώς
ήμασταν «ξεκαυκαλωμένοι» από πετροπόλεμους ή πεσίματα.
Για την υπέρταση
έτρωγαν σκόρδο, όπως και για τους «ορμήγκους», κάτι σκουλήκια των εντέρων που τα
ανιχνεύαμε στα κόπρανα. Προκαλούσαν δυσφορία και νευρικότητα. Θυμάμαι πως όταν
στριφογύριζε κανείς ανήσυχος στην καρέκλα του του λέγαμε «κάτσε ήσυχα,
σκουλήκους έχεις στον κώλο;».
Για τα βρογχικά
έπιναν φασκομηλιά, που είναι ρόφημα αποχρεμπτικό, και για το στομαχόπονο
χαμομήλι. Για τους πόνους των αυτιών έφτιαχναν ένα βραστάρι και έβαζαν το
πονεμένο αυτί πάνω από τον «τζισβέ» (μπρίκι). Οι ζεστοί ατμοί ανακούφιζαν από
τον πόνο. Πολλές φορές ανακουφίστηκα μ' αυτόν τον τρόπο, όταν μικρός υπέφερα
από συχνές ωτίτιδες. Όσο για τις ψείρες, ήταν άγνωστες στο χωριό. Και ο λόγος;
Όλοι οι μαθητές κουρευόμασταν «εν χρω», από τον πάτο.
Για εξαρθρώσεις και
σπασίματα κατέφευγαν στον Αντρικό τον Παπουτσάκη, τον πρακτικό, στον οποίο έχω
ήδη αναφερθεί. Τα κατάφερνε καλύτερα από τους κλασικούς γιατρούς. Τα μυστι¬κά
της τέχνης του τα πήρε μαζί του στον τάφο του.
Προπολεμικά, υπήρχε
και ένα πρωτότυπο σύστημα ιατρικής ασφάλισης. Με εισφορά μια κανίστρα λάδι
(περίπου 25 κιλά) οι τρεις γιατροί του χωριού θεράπευαν όλη την οικογένεια για
όλο το χρόνο.
Και στον τομέα της
ιατρικής φροντίδας η αυτάρκεια έχει σήμερα σχεδόν εγκαταλειφθεί. Οι
θεραπευτικές αγωγές που αναφέραμε, οι οποίες δεν είχαν καμιά παρενέργεια,
έδωσαν θέση στα φάρμακα. Οι βεντούζες, που από τόσα κρυολογήματα μας είχαν
απαλλάξει, τους γονείς μου και εμένα, χρησιμοποιούνται σπάνια πια στο χωριό.
Όταν κάποτε μου έσπασαν τα βεντουζοπότηρα, είδα κι έπαθα να βρω να αγοράσω
άλλα. Τώρα υπάρχουν λεφτά για την αγορά των φαρμάκων, και καθώς όλοι είναι
ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ, τα πληρώνουν στο ένα τέταρτο της τιμής. Ακόμη και η ρακή
αντικαταστάθηκε από το counterpain στις εντριβές. Το νοσοκομείο της Ιεράπετρας
είναι κοντά, και ο καλός δρόμος, τα πολλά IX και η πυκνή συγκοινωνία κάνουν
εύκολη και γρήγορη την πρόσβαση. Όμως το τίμημα που πληρώνουμε είναι ακριβό,
και το εκθέτει θαυμάσια στο βιβλίο του «Ιατρική Νέμεση» ο Ιβάν Ιλίτς.
Φυσικά σε σοβαρές
περιπτώσεις η φαρμακευτική αγωγή είναι αναντικατάστατη. Εγώ σώθηκα από τις
πυώδεις αμυγδαλές μου, με ένα ελαφρό μόνο ρευματικό πυρετό, που μου άφησε επί
χρόνια πόνους στα γόνατα, τους οποίους αντιμετώπιζα με εντριβές, χάρις στις
ενέσεις πενικιλίνης που μου έκανε ο γιατρός ο Αριστείδης. Φυσικά, στο τέλος,
κάπου 12 χρονών, αναγκάστηκα να τις βγάλω.
Θυμάμαι τον πόνο και
τον τρόμο που μου προκαλούσαν αυτές οι ενέσεις. Έστηνα αυτί να ακούσω τα βήματα
του, όταν ήταν να έρθει να μου κάνει την ένεση, σαν τον μελλοθάνατο που
περιμένει να τον πάρουν από το κελί του. Και όλη η αναμονή μέχρι να βράσει τη
σύριγγα για να την απολυμάνει, είχε την παγερή αγωνία μπροστά στο εκτελεστικό
απόσπασμα. Σήμερα ευτυχώς έχουμε τις σύριγγες μιας χρήσης, γρήγορες στη χρήση,
και τα αντιβιοτικά που παίρνονται από το στόμα.¨.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου