Η περιβαλλοντική προστασία στην Ελλάδα, έχει αποτελέσει κατά καιρούς αντικείμενο άπειρων αναλύσεων και συζητήσεων.
Ας τονίσουμε μερικές λεπτομέρειες, που δεν έχουν φωτισθεί αρκετά.
Το πρώτο μεγάλο έλλειμμα εμφανίζεται στις πολιτικές των κομμάτων . Συνήθως στα προγράμματα τους μένουν στα ¨μεγάλα¨ λόγια, εύκολος τρόπος για τα αυτιά των ψηφοφόρων, αναλώνονται σε ευχολόγια και αποφεύγουν εσκεμμένα να καθορίσουν αφενός τους εφικτούς στόχους και αφετέρου ένα καθορισμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των ενεργειών για την επίτευξη τους.
Αυτό έχει σαν φυσιολογικό αποτέλεσμα κάθε φορά η Βουλή να νομοθετεί ένα διάτρητο πλαίσιο, με ¨πόρτες¨ και ¨παράθυρα¨ και αυτό καλείται να υλοποιήσει η …διοίκηση, που τόσα της καταλογίζουν και όχι άδικα.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα:
2011 και ακόμη αναζητούμε τον πλήρη ορισμό του δάσους. Υπάρχει χρόνος….. μην βιαζόμαστε.
Φωτεινή εξαίρεση, στο νομοθετικό πλαίσιο για το περιβάλλον, αποτελεί ο ν. 1650/86 του Αείμνηστου Α. ΤΡΙΤΣΗ , που είναι ίσως ο καλύτερος νόμος που ψήφισε ποτέ η Ελληνική Βουλή. Μετά βέβαια, όπως συμβαίνει συνήθως, με εκατοντάδες υπουργικές αποφάσεις, προεδρικά διατάγματα και άλλες κανονιστικές πράξεις αλλοίωσαν το βασικό του χαρακτήρα, και το γράμμα και το πνεύμα.
Επίσης, χρειάζεται να αναλυθεί κάποια στιγμή ο ρόλος των μελετητών, των μελετών και των μελετητικών γραφείων στη διαμόρφωση της σημερινής κατάστασης. Αυτό το σύστημα, που αναπτύχθηκε μετά το ν. 1650/86 και με την ανοχή των επιστημονικών φορέων, δημιούργησε μια περίεργη αμφίδρομη σχέση με τη διοίκηση, με όλα τα αποτελέσματα αδιαφάνειας και διαφθοράς. Παράδειγμα η περιβαλλοντική αδειοδότηση, όπου καταλήξαμε στην ανάγκη, για το καλό του περιβάλλοντος…., να απαιτείται ΜΠΕ και για ¨κοτέτσια¨.
Ο έλεγχος, βασική προϋπόθεση της περιβαλλοντικής προστασίας, διατηρήθηκε σε ύπνωση τη δεκαετία του 90, μέχρι και τη λειτουργία ενός νέου σώματος το 2004, των επιθεωρητών περιβάλλοντος, που αντιστέκονται παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.
Στο κέντρο της περιβαλλοντικής προστασίας πρέπει να είναι φυσικά ο πολίτης, .....
τον οποίο όμως αγνοούν προκλητικά, κυρίως αυτοί που αυτοχαρακτηρίζονται ¨οικολόγοι¨. Διαβούλευση, μια έννοια παρεξηγημένη, που για τον απλό πολίτη δεν λέει τίποτα, γιατί εσκεμμένα οι ενδιαφερόμενοι, αποφεύγουν τη σωστή ενημέρωσή του.
Σημαντικός πυλώνας στην προστασία του περιβάλλοντος είναι και όλα τα επίπεδα δικαιοσύνης.
Τέλος, αυτό που λέμε ανάδραση, απουσιάζει πλήρως από τη πολιτική διαδικασία, στοιχείο που θα βοηθούσε να δούμε τα στραβά, να διορθώσουμε τα τυχόν λάθη και να επανασχεδιάσουμε, με πιο σωστά βήματα.
Θα μπορούσε κανείς να αναλύει ώρες την περιβαλλοντική προστασία, όμως αξίζει να αναφερθούμε λίγο στο θέμα των ημερών για τις περιοχές natura.
Καταιγίδα δημοσιευμάτων αναλύσεων από ειδικούς και μη, για τη δόμηση σε περιοχές natura και κανένας δεν γνωρίζει βασικά στοιχεία για τις περιοχές αυτές.
Πρέπει λοιπόν να γνωρίζουμε ότι:
1: Το θεσμικό πλαίσιο ρυθμίζεται κυρίως από τις κοινοτικές οδηγίες 79/409/ΕΟΚ και 92/43/ΕΟΚ
2: Η καταγραφή των τόπων που πληρούν τα κριτήρια της παρουσίας τύπων οικοτόπων και οικοτόπων ειδών της Οδηγίας 92/43/ΕΚ στη χώρα μας έγινε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE (1994-1996)
3: Το Δίκτυο Natura 2000 αποτελεί ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών, οι οποίες φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών που είναι σημαντικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελείται από δύο κατηγορίες περιοχών: Τις «Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) » (στα αγγλικά: Special Protection Areas - SPA ) για την Ορνιθοπανίδα, και τους «Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ)» (στα αγγλικά: Sites of Community Importance - SCI ).
4. Το δίκτυο Natura 2000 στην Ελλάδα σήμερα απαρτίζεται από 241 Τόπους
Κοινοτικής Σημασία (ΤΚΣ) και 202 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ). Οι περιοχές αυτές παρουσιάζουν χωρική αλληλοεπικάλυψη. Ειδικές Ζώνες Διατήρησης δεν έχουν κηρυχθεί ακόμη στην Ελλάδα.
5. Η έκταση των ΤΚΣ ανέρχεται σε 2.807.512 ha που καλύπτουν 16,3% της
Ελληνικής χέρσου και 5,7% των χωρικών υδάτων. Η έκταση των ΖΕΠ ανέρχεται σε 2.953.230 ha και καλύπτουν 21,1% της χέρσου και 1,4% των χωρικών υδάτων.
Συνολικά, η έκταση του Δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα ανέρχεται σε 4.294.960 ha και καλύπτει 27,29% της χέρσου και 6,12% των χωρικών υδάτων.
(Τα αντίστοιχα ποσοστά σε άλλες κοινοτικές χώρες είναι σημαντικά μικρότερα.)
Μελετώντας τις αναλύσεις – αντιδράσεις των τελευταίων ημερών, πρέπει να επισημανθεί σε αυτούς που προτείνουν, νομοθετούν και υλοποιούν ότι:
Ø Το καθεστώς προστασίας των περιοχών natura θα πρέπει να το δει κανείς συνολικά και μέσα από τα ειδικά χωροταξικά, την περιβαλλοντική αδειοδότηση και τους διαχειριστικούς φορείς.
Ø Με μια ματιά στο χάρτη των περιοχών, γίνεται εύκολα αντιληπτό, ότι δεν είναι δυνατόν μια οριζόντια ρύθμιση να καλύψει όλες τις περιοχές, λόγω της διαφορετικότητας.
Ø Η βιώσιμη ανάπτυξη πρέπει να λαμβάνει υπόψη και τους κατοίκους των περιοχών και θα πρέπει να τους προσφέρει ισοδύναμες ευκαιρίες και ποιότητα ζωής .
Ø Κόστος – όφελος: Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν από την προτεινόμενη ρύθμιση και ποιο είναι τελικά το περιβαλλοντικό όφελος.
Ø Μετά την ανάλυση όλων των στοιχείων, που είναι διαθέσιμα στη διοίκηση και επαρκή, ίσως σε συγκεκριμένες περιοχές η αρτιότητα να χρειασθεί να είναι και μεγαλύτερη από 10 στρέμματα ή να προβλεφθεί πλήρης απαγόρευση.
Ø Θα πρέπει επίσης να γνωρίζουμε τι προστατεύουμε σε κάθε περιοχή. Τα προστατευόμενα είδη και οι τεχνικές προστασίας, διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή.
Η δήθεν ¨οικολογική¨ προσέγγιση, μπορεί να βρει οικο-υποστηρικτές αλλά θα δημιουργήσει πολλά τοπικά προβλήματα χωρίς λόγο και χωρίς ουσιαστικό περιβαλλοντικό όφελος.
Προκύπτει βέβαια και ένα ερώτημα, αφού όλα γίνονται για το καλό του περιβάλλοντος ,γιατί δεν απαγορεύεται εντελώς η εκτός σχεδίου δόμηση, οπότε τα περιβαλλοντικά οφέλη που κάποιοι επικαλούνται, θα είναι πολλαπλάσια.
Μόνο μια σαφή πολιτική, με ρεαλιστικά μέσα υλοποίησης, με ισόρροπη χωρική κάλυψη, με διαδικασίες συναίνεσης, ενημέρωσης ευαισθητοποίησης και συμμετοχικότητας , μπορεί να σεβαστεί ο πολίτης.
Το πιθανότερο αποτέλεσμα θα είναι να ξεκινήσει μια νέα εποχή αυθαίρετης δόμησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου