ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ – ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ίσως, το σοβαρότερο περιβαλλοντικό θέμα αυτή τη στιγμή στη χώρα μας, είναι αυτό της διαχείρισης των υδατικών πόρων.

Και εάν κανείς περίμενε, οι περιορισμένοι λόγω της κρίσης πόροι, να οδηγούνται κυρίως σε έργα σε αυτόν τον τομέα, πέφτει έξω. Ο βασικός προσανατολισμός του  4^ου ΚΠΣ για το περιβάλλον μετά την τροποποίηση περιλαμβάνει μελέτες, προγράμματα και άλλους βαρύγδουπους τίτλους, κυρίως στο κλιματολογικό πεδίο.

Για άλλη μια φορά πρέπει να τονισθεί ότι στην Ελλάδα οι αρμόδιοι πρέπει να ανησυχούν περισσότερο για τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών (...εφόσον το πιστεύουν), παρά για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (σχετική ανάρτηση ΕΔΩ και ΕΔΩ).

Επειδή η γνώση είναι προϋπόθεση για να κρίνουμε σωστά, να ευαισθητοποιηθούμε και  να συμμετάσχουμε σε όποια προγράμματα - έργα προταθούν προς υλοποίηση στον τομέα της διαχείρισης υδατικών πόρων, ας γνωρίζουμε κάποιες βασικές πληροφορίες.

• Σε παγκόσμια κλίμακα, τα επιφανειακά νερά που περιέχονται στα ποτάμια, στις λίμνες και στην ακόρεστη σε νερό ανώτερη εδαφική ζώνη, αποτελούν περίπου ένα ποσοστό 2%, τα υπόγεια νερά αποτελούν το 23% και τα νερά με τη μορφή των πολικών πάγων το 75% του συνόλου των γλυκών νερών.
• Το μικρό αυτό ποσοστό του επιφανειακού γλυκού νερού (2%) έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη και στην ιστορία του ανθρώπου, αφού οι πρώτοι πολιτισμοί αναπτύχθηκαν στις όχθες ποταμών και λιμνών  και οι περισσότερες των σημερινών πόλεων ευρίσκονται πλησίον ενός σημαντικού υδατίνου σώματος.
• Στην Ελλάδα, η μέση ετήσια τιμή των κατακρημνισμάτων είναι 115 δις m3 απ’ όπου το 50-60% περίπου χάνεται με την εξατμισοδιαπνοή. Στη χώρα μας το 85-90% των αποθεμάτων του γλυκού νερού είναι επιφανειακά και το 10-15% υπόγεια, ενώ το 40% του νερού άρδευσης προέρχεται από υπόγειους υδροφορείς. Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι η βροχόπτωση η οποία ποικίλλει ιδιαίτερα, κατά μέσο όρο, στη Δυτική Ελλάδα (1.100 mm) είναι τριπλάσια περίπου από ότι στην Ανατολική Ελλάδα (350 mm).
• Η μέση κατανάλωση νερού στην Ελλάδα φθάνει τα 5.500 hm³/έτος. Από αυτά η άρδευση.... καταναλώνει περίπου το 84-85 %, η ύδρευση το 13-15 % και η βιομηχανία το 2-4%.
• Υπάρχουν ενδείξεις ότι η κλιματική αλλαγή με την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη συνοδεύεται και από μεταβολές στην βροχόπτωση, την ροή των ποταμών και τα αποθέματα διαθέσιμου νερού. Διατάραξη του υδρολογικού κύκλου. Οι προβλέψεις των κλιματικών μοντέλων για την βροχόπτωση είναι πιο αβέβαιες από αυτές της θερμοκρασίας (γι' αυτό και πρέπει να ερμηνεύονται προσεκτικά) και δείχνουν ότι στην Ευρώπη μέχρι το 2080 θα έχουμε μείωση της βροχόπτωσης (μέχρι και 30% τοπικά στην Ελλάδα ).

Η σωστή διαχείριση των υδατικών πόρων είναι μια αρκετά δύσκολη υπόθεση από την άποψη ότι πρέπει να λαμβάνει υπόψη πολλές κοινωνικές, οικονομικές και τεχνικές παραμέτρους.

Η διαχείριση γίνεται κυρίως σε τρία επίπεδα:

1: Επίπεδο Χώρας-Γενικό Επίπεδο

2: Επίπεδο Υδατικού Διαμερίσματος

3: Επίπεδο Υδρολογικής Λεκάνης

Τα τελικά σχέδια θα πρέπει να διασφαλίζουν

• Την προμήθεια νερού επαρκούς ποσότητας και κατάλληλης ποιότητας για την, κατά το δυνατόν, ικανοποίηση των οικιακών, αγροτικών, βιομηχανικών, ενεργειακών και άλλων αναγκών.
• Την προστασία των υδατικών πόρων από τη ρύπανση
• Την προστασία από τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα (πλημμύρες, ξηρασίες)
• Τις μελλοντικές προβλέψεις
• Την αύξηση της αποτελεσματικότητας στη χρήση του νερού
• Την διαρκή ενημέρωση του κοινού

 Και όλα τα παραπάνω μέσα από ένα συνεχώς ανατροφοδοτούμενο σύστημα παρακολούθησης – πληροφόρησης

Το βασικό νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα μας διαμορφώνεται από:

• Νόμος 1739/1987 για τη διαχείριση των υδατικών πόρων. 
• Νόμος 3199/2003 για την προστασία και διαχείριση των υδάτων.
• Οδηγία πλαίσιο 2000/60 για το νερό. 
• Οδηγία πλαίσιο 2007/60 για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας. 

 Με βάση τις παραπάνω επισημάνσεις, θα πρέπει κάθε φορά να κρίνουμε προτάσεις και προγράμματα, που αφορούν στη διαχείριση των υδατικών πόρων.

Το σημαντικό στοιχείο, που πρέπει να υπογραμμισθεί, είναι η σημαντική διαφοροποίηση της βροχόπτωσης στην Ανατολική και στη Δυτική Ελλάδα.

Για να μη χρειασθεί λοιπόν τα επόμενα 20 - 30 χρόνια να ληφθούν μέτρα για να εμποδίσουν την εσωτερική μετανάστευση από την Ανατολική στη Δυτική Ελλάδα, λόγω έλλειψης νερού, ας ξεκινήσουν άμεσα τα έργα εκείνα που θα εξασφαλίσουν τις ποσότητες νερού, που απαιτούνται για τους κατοίκους αυτών των περιοχών.

και…..ΟΧΙ ΑΛΛΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ!!!....καιρός για .….ΕΡΓΑ!!