Λίγα λόγια για τον πίνακα της αρχικής φωτο:
Πίνακας
που ζωγράφισε το 1872 ο Νικηφόρος Λύτρας
αποτυπώνοντας μια ομάδα παιδιών διαφόρων εθνικοτήτων να λένε τα
χριστουγεννιάτικα κάλαντα.
Αρκούσε
αυτό το έργο για να αποδοθεί στον κορυφαίο Έλληνα καλλιτέχνη ο τίτλος «ο ζωγράφος των Χριστουγέννων».
Το
έργο αυτό θεωρείται ως η κορυφαία στιγμή στην ηθογραφική ζωγραφική της Ελλάδας.
Είναι προφανές ότι ξεπερνά την απλή απεικόνιση ενός εθίμου, έχει προκαλέσει
πολλές συζητήσεις για τους συμβολισμούς του. Ενδιαφέρουσα η ανάλυση της
επιμελήτριας της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαριλένας Κασιμάτη:
“Τα ποιητικότατα
Κάλαντα διαφεύγουν με την εσωτερικότητα και την επινόηση του χρόνου στην
ελληνικότατη ηθογραφική αυτή σκηνή, από κάθε κοινοτοπία. Τα σύμβολα που
εισάγει, χωρίς τυμπανοκρουσίες -το μαρμάρινο θωράκιο της Νίκης, που δένει το
σανδάλι της, αλλά ειρωνικά σχεδόν, βαλμένο δίπλα σε μια χορταρένια σκούπα, το
γυάλινο ποτήρι με το νερό, που παραπέμπει στην κάθαρση που έρχεται από τα
Ελληνόπουλα, που δεν εμφανίζονται ως γραφικά δείγματα μιας γνωστής τυπολογίας
φορεσιών, το ξερό, άνυδρο δέντρο που δηλώνει την υφέρπουσα φτώχεια στο πρόσωπο
της σκοτεινής μορφής, που μόλις φαίνεται πίσω από τον τοίχο”.
…………………………………………………………………………………
Η
λέξη κάλαντα προέρχεται από τη λατινική «calenda», που σημαίνει αρχή του μήνα,
τραγουδιόνταν στην αρχή του μήνα, ενώ διαμορφώθηκε από το ελληνικό ρήμα καλώ.
Η
ιστορία τους συνδέεται με την Αρχαία Ελλάδα. Έχουν βρεθεί αρχαία γραπτά κομμάτια
παρόμοια με τα σημερινά κάλαντα (Ειρεσιώνη στην αρχαιότητα).
Τα
παιδιά της εποχής εκείνης κρατούσαν ομοίωμα καραβιού που παρίστανε τον ερχομό
του θεού Διόνυσου. Άλλοτε κρατούσαν κλαδί ελιάς ή δάφνης στολισμένο με καρπούς
και άσπρο μαλλί (η λεγόμενη ειρεσιώνη, από το έριο = μαλλί), γύριζαν και
τραγουδούσαν και τους έδιναν δώρα. Στις κλωστές έδεναν τις προσφορές των
νοικοκύρηδων.
Το
τραγούδι της Ειρεσιώνης της εποχής του Ομήρου, συναντάμε ...